Kunstmuseum Den Haag

Schaal op voet

Delft, 1702-1745

Het verdiepte schaaltje op hoge stam is afgewerkt met een in boogjes gemodelleerde rand. De ronde voet is gedecoreerd met vier lambrequins en krullend bloem- en bladwerk. De binnenkant toont bloemtakken, de buitenkant twee medaillons, respectievelijk met een Oosters waterlandschapje en een bloemdecor.

Servaas van Rooijen spreekt bij de behandeling van dit ongewone Delftse object over een ‘suikervaasje’. Eerder lijkt hier echter sprake te zijn van een zoutvat. Verhoogde zilveren zoutvaten met weliswaar een platte schaalvorm, waarvan teven vroege exemplaren van keramiek bekend zijn, lijken ten grondslag te liggen aan ons Delftse voorwerp. Van glas werden eveneens hoge zoutvaten vervaardigd. Er is zelfs een glazen schaaltje bekend dat aan de bovenkant is afgewerkt met een vergelijkbare boogjesrand.

In archivalische bronnen treffen we verwijzingen aan naar allerlei Delftse ‘porceleijnen’ zoutvaten. In de door de Delftse ‘porceleijn’-bakkers samengestelde prijslijst uit 1724 met een beperkt assortiment Delfts aardewerk is slechts sprake van niet gedecoreerde exemplaren, het wit Delfts. Diverse modellen en gedecoreerde zoutvaten maakten blijkbaar geen deel uit van het standaard assortiment, maar waren al dan niet op bestelling leverbaar. Meer informatie hierover verschaft ons de boedelinventaris van De Metaale Pot uit 1691. Daaruit blijkt dat er tegen het einde van de zeventiende eeuw een ruime keus in zoutvaten bestond. Men leverde zowel gedraaide als gevormde exemplaren. Gezien de omschrijving en toegevoegde nummering maakte men onderscheid tussen ‘hoge’ zoutvaten en exemplaren die werden genoemd in combinatie met mosterdpotjes.

Al eerder overigens vervaardigde De Drie Porceleyne Flessies zoutvaten. Uit de in 1665 geïnventariseerde voorraad die toebehoorde aan eigenaar Bijleweth blijkt dat in elk geval toen reeds zoutvaten tot zijn productieassortiment behoorden. In het pakhuis springt vooral de aanwezigheid van ’28 soutvaten witte en blaeuw’ in het oog. Daaruit kunnen we concluderen dat naast de productie van goedkope, ongedecoreerde exemplaren men tevens de in blauw gedecoreerde, dus de wat sierlijker uitgevoerde zoutvaten uit voorraad kon leveren.

Plateelbakkerij
Plateelbakkerij De Drie Porceleyne Flessies, eigenaar Willem Jacobsz. van der Kool [1702-1745]
Productieplaats
Delft
Merk
merk op onderkant ; WK 1 ; van: Willem van der Kool (1702-1716, weduwe Van der Kool-Schrevelius 1717-1745) van plateelbakkerij De Drie Porceleyne Flessies
Merk
Datering
1702-1745
Materiaal/techniek
tinglazuuraardewerk (faience) veelkleurig beschilderd in blauw, geel, groen en roodbruin
Materiaal
tinglazuuraardewerk (faience) veelkleurig beschilderd in blauw, geel, groen en roodbruin
Afmetingen
hoogte 12,7 cm ; diameter 13,3 cm
Herkomst
1904 legaat Kunstmuseum Den Haag ; -1904 collectie mr. A.H.H. van der Burgh
Literatuur
Cat. Den Haag 1905, 19, nr. 68
Cat. Den Haag 1917, 63, nr. 173
Van Aken-Fehmers 2001, II, cat.nr. 96
inventarisnummer
0400727
Creditline
Kunstmuseum Den Haag