Gestolen Makkumer aardewerk terug in kerk

Lodewijk Born,Friesch Dagblad
1 juli 2025
Bijzonder Makkumer aardewerk dat vijf jaar geleden werd gestolen uit de Van Doniakerk in Makkum, stond donderdag ineens voor de kerkdeur. Een bijzonder wandbord en een kan van een avondmaalstel zijn nu plotseling terug.
Het is Douwe Pals, secretaris van Stichting Van Donia, die donderdagochtend vroeg twee tassen voor de deur ziet staan. Een plastic tas van Albert Heijn en een papieren tas van Intersport. Als hij er in kijkt, is hij stomverbaasd: „Het waren het gedenkbord en de avondmaalskan die bijna vijf jaar geleden uit de kerk gestolen zijn.”
Het is september 2020 wanneer Pals zelf de ontdekking doet van de inbraak in de Van Doniakerk. „Deze voorwerpen waren gestolen, en ook een Bijbeltje van dominee Theodorus à Brakel.” Hij was predikant van de gemeente in Makkum en Cornwerd van 1652 tot 1669. De politie werd er erbij gehaald en er werd aangifte gedaan van de diefstal.
„Het wandbord hing in de kerk. Het is uit 1960 en geschonken bij het jubileum van de Van Doniakerk, die toen driehonderd jaar bestond.” Op het bord staat de beeldbepalende kerk van Makkum (uit 1660), die in augustus 2020 werd ondergebracht in Stichting Van Donia en tegenwoordig een podium voor kunst, cultuur en debat is.
De kan is van nog latere datum: Pasen 1995. Die vormde een geheel met het avondmaalstel dat de hervormde gemeente altijd gebruikte. „Deze stond daar altijd bij, op de liturgietafel.” Een afbeelding van het Laatste Avondmaal van Jezus met de discipelen, met een verwijzing naar het Mattheüsevangelie, siert de kan.
Wie er belang bij had om juist dit uit de kerk te stelen – Pals heeft nog steeds „geen idee”. Dat het juist nu bij de kerk is neergezet, is echter „absoluut geen toeval”, denkt hij.
Sinds woensdag is in de kerk namelijk een grote expositie te bezoeken over Makkumer aardewerk, die op zaterdag 5 juli officieel wordt geopend. „Daar hebben we veel reclame voor gemaakt, ook met posters en via Facebook. Misschien is er iemand die wroeging heeft gekregen en het daarom heeft teruggebracht.”
Op de expositie zijn vierhonderd stukken te zien die ooit door Koninklijke Tichelaar werden gemaakt en komen uit een privécollectie van twee inwoners van Makkum. Drie maanden lang –tot 12 september– is die tentoonstelling te bezoeken. „Misschien vond diegene wel dat dit daar niet mocht ontbreken.”
Geen vingerafdrukken
Pals is vooral „ontzettend blij”. Hij wil niet allerlei scenario’s bedenken rond de diefstal. „Dan ga je dingen invullen.” De stichting gaat nog bij de politie melden dat een deel van de gestolen goederen terug is. „Verder willen we er ook niet iets heel groots van maken.” Vingerafdrukken kunnen ook niet meer veilig worden gesteld. „Daar heb ik helemaal niet op gelet toen ik de tas zelf oppakte.”
Het wandbord en de avondmaalskan zullen niet te zien zijn op de expositie, zegt Pals op de ochtend van de vondst. „We bergen ze eerst maar even veilig op in de kluis van de kerk.”
Inmiddels is dat gewijzigd: beide hebben alsnog een plek gekregen in de tentoonstelling, met het bijbehorende verhaal, zoals opgetekend in het Friesch Dagblad.