Kunstmuseum Den Haag

Plaque

Delft, 1775

De rechthoekige plaque toont een voorstelling van de historische gebeurtenis van een overstroming in 1775 voor de kust van Scheveningen. De plateelschilder heeft voor deze decoratie gebruik gemaakt van een grafisch voorbeeld. In de collectie Evenepoel te Brussel bevindt zich een drietal andere plaques (HB gemerkt) met afbeeldingen van overstromingen. Daaronder is een eveneens 1775 gedateerd exemplaar met de overstroming voor Scheveningen dat nagenoeg identiek is aan de voorstelling op de hier beschreven plaque. Het Brusselse exemplaar is bovendien voorzien van het fabrieksmerk (een bijltje) van De Porceleyne Byl.

Het aan de producent of ontvanger toebehorende signatuur 'I Kunst' kon niet worden geïdentificeerd. Wel is een plateelschilder Dirck Kunst bekend die overleed in 1783. Getuige zijn boedelinventaris die 'enig schildersgereedschap behorende tot de winkel de Wildemans' vermeldt, zal hij schilderwerk voor plateelbakkerij De Wildemannen hebben uitgevoerd. Afgezien van een Delfts 'stel van vier stuk' en twee 'arm blakers', bevonden zich in zijn huis meerdere 'grote Delftse plaaten'. Naast vier platen in andere ruimten, telde men in het voorhuis maar liefst acht 'aardewerken schilderijen met zwarte lijsten'. In de binnenkeuken voor de schoorsteen hing nog een grote Delftse 'plaat'. Gezien de vele plaques die in deze boedelinventaris worden genoemd, is het hierboven beschreven exemplaar wellicht van de hand van plateelschilder Dirck Kunst. Mogelijk heeft de naam op de achterkant van de plaque betrekking op een familielid I. Kunst, voor wie dit exemplaar was bestemd. Het is onbekend of Dirck Kunst ooit voor De Porceleyne Byl werkzaam was.

De datum 15 november 1775 verwijst uiteraard naar de dag waarop de overstroming plaatsvond. De plaque zelf zal echter op zijn vroegst in 1776 kunnen zijn ontstaan. Gedurende de wintermaanden waren de bakkerijen immers verplicht hun deuren te sluiten. Ook al in vroeger tijden werden natuurrampen op Delfts aardewerk herdacht. Een serie 1692 gedateerde borden en een 1756 gedateerd bord verwijzen bijvoorbeeld naar twee aardbevingen.

Productieplaats
Delft
Merk
merk op achterkant in blauw in de glazuur ; I Kunst ; opschrift op voorkant gedateerd ; De.Over.Strooming:voor:Schevening.Anno.1775 Den.15.November
Datering
1775
Materiaal/techniek
tinglazuuraardewerk (faience) beschilderd in kobaltblauw
Materiaal
tinglazuuraardewerk (faience) beschilderd in kobaltblauw
Afmetingen
hoogte 26,4 cm ; breedte 33,5 cm ; diepte 1,2 cm
Literatuur
Peelen 1916, 235, afb. V b
Cat. Den Haag 1917, 47, nr. 123
Van Aken-Fehmers 1999, I, cat.nr. 113.
inventarisnummer
0400257
Creditline
Kunstmuseum Den Haag