Kunstmuseum Den Haag

Terrine met deksel met liggende geit

Delft, circa 1760-1785

De wand van de ovale terrine is beschilderd met schuinoplopende banen die overgaan op de deksel. Hierop is een geit gemodelleerd. Het betreft een type plastiekje dat we in Delfts aardewerk eveneens aantreffen als dierfiguur op een ondergrondje en soms met een kindje op de rug.

Van dergelijke terrines met dierfiguren zijn vele exemplaren bekend die uit diverse bakkerijen afkomstig zijn. De veelkleurige wandbeschildering heeft hetzelfde effect als de in relief uitgevoerde rotsachtige ondergrond van andere terrines met geitjes. Voetstukken in de vorm van een rots maakte men ook, zoals bij een IP gemerkte schenkkan die een aap voorstelt uit plateelbakkerij De Porceleyne Schotel.

Het merk van de voluit geschreven naam van de bakkerij komt wel meer voor. Van plateelbakkerij de Drie Posteleyne Astonne is een aantal voorbeelden bekend waarop eveneens '3 astonne' is te lezen, zoals op een mand en voorts op twee terrines, respectievelijk in de vorm van een eend en een meloen. Enerzijds produceerde de bakkerij komvormige terrines. Anderzijds is bijvoorbeeld een '3 astonne' gemerkt stel vervaardigd in de vorm van een geit met een kereltje erop waarvan tevens anders en niet gemerkte exemplaren bekend zijn. De vorige eigenaar Zacharias Dextra paste overigens op eenzelfde manier dit merk toe, waaraan hij bovendien zijn eigen naam toevoegde.

Onze terrine met geit wordt toegeschreven aan de productieperiode van Hendrik van Hoorn. De ons overgeleverde producten uit zijn bakkerij en zijn boedelinventaris uit 1803 geven een veelzijdig beeld van Van Hoorns assortiment. Naast bijvoorbeeld beeldjes als straatverkopers en in de inventaris omschreven dierfiguren als een kameel, leeuw of zwijnskop en vruchten in de vorm van een meloen, verkocht hij eveneens 'terrines'. Waren de opgesomde dierfiguren en meloenen inderdaad als een terrine met een komvorm uitgevoerd, zoals de ons overgeleverde objecten doen vermoeden, of betroffen het eenvoudigweg plastiekjes in de vorm van een dier of vrucht? Dan was er dus geen sprake van een gebruiksfunctie, maar betrof het uitsluitend siergoed. Aangezien we, zoals hierboven reeds ter sprake kwam, een uit deze bakkerij afkomstige terrine in de vorm van een meloen kunnen aanwijzen, werd er in elk geval door Van Hoorn een dergelijk type meloenterrine op de markt gebracht.

Plateelbakkerij
Plateelbakkerij Drie Posteleyne Astonne
Productieplaats
Delft
Merk
merk op onderkant terrine ; 3 ASTONNE ; merk op bodem binnenkant kom ; 2
Datering
circa 1760-1785
Materiaal/techniek
tinglazuuraardewerk (faience) veelkleurig beschilderd in blauw, geel, groen, rood en mangaan
Materiaal
tinglazuuraardewerk (faience) veelkleurig beschilderd in blauw, geel, groen, rood en mangaan
Afmetingen
hoogte 13,9 cm ; breedte 11,9 cm ; diepte 9,3 cm
Literatuur
Van Aken-Fehmers 2001, II, cat.nr. 54
inventarisnummer
0400892
Creditline
Kunstmuseum Den Haag