Kunstmuseum Den Haag

Bord met bijbelse voorstelling

Delft, circa 1690-1710

De achterkant van het zonder standring uitgevoerde bord loopt een weinig rond en heeft een vlak middendeel. De randdecoratie bestaat uit afbeeldingen van in wolken zwevende putti met bloemenmanden of palmtakken en bovenaan uit twee putti met een bloemenkrans. De door een concentrische band omsloten voorstelling op het middenveld toont het nieuwtestamentische verhaal van “De Besnijdenis van Jezus”. Het betreft een gebeurtenis die met een enkele passage staat beschreven in het evangelie van Lucas. Hier is een tempelachtig interieur weergegeven met een doorkijkje naar buiten. In de ruimte hangen opgenomen gordijnen met kwasten en op een altaar staat een kaars. Twee personen, waarvan een met het kind Jezus op schoot, voeren de ingreep uit, bijgelicht door een persoon met een fakkel. Van De Besnijdenis is nog een andere weergave aan te wijzen op een R gemerkt bord. Op dat bord bevindt het gezelschap zich in het midden van de voorstelling zonder doorkijkje naar buiten en aan de bovenzijde van de randdecoratie zijn twee putti en een bloemenmand afgebeeld.

Uit De Roos is een groot aantal borden afkomstig dat op vergelijkbare wijze is beschilderd met bijbelse decors en randversieringen. De voorstellingen beelden zowel oud- als nieuwtestamentische verhalen uit en de daarbij toegepaste randdecoraties verschillen onderling in detail. Wat betreft de putti aan de bovenzijde zijn hier drie variaties te onderscheiden. Bij de eerste variant, die op het hier beschreven bord is te zien, dragen twee putti een bloemenkrans. De tweede variant toont twee putti met een guirlande. Bovendien zijn in de randdecoratie van beide groepen aan de onderzijde twee putti geschilderd die een palmtak vasthouden. Bij de derde variant tenslotte dragen twee putti een bloemenmand waarbij aan de onderzijde tussen de wolken twee hoofdjes van putti zijn weergegeven.

Deze varianten lijken willekeurig aan de randdecoratie te zijn toegevoegd. Daarmee wordt geen onderscheid aangegeven tussen mogelijke reeksen van oud- dan wel nieuwtestamentische series. Zo zijn de nieuwtestamentische scenes van ‘De Passie van Jezus’ te zien op een serie van twaalf borden met boven in de rand de tweede variant van de putti met guirlande. Bij andere voorstellingen uit het leven van Jezus is een bloemenmand weergegeven. Eenzelfde bloemenmand met putti zien we evenwel ook op borden met oudtestamentische voorstellingen als Abraham die op het punt staat zijn zoon te offeren. Ook zijn ongemerkte borden met bijbelse decors bekend, die eenzelfde type randdecoratie dragen. Anders opgebouwde decoratieranden met putti behoorden eveneens tot de decors die men in De Roos op de markt bracht. Dan betreft het bijvoorbeeld een symmetrisch gerangschikte rand guirlandes en krulwerk die een omlijsting vormt rondom weer een christelijke voorstelling als ‘De Kruisiging’.

Plateelbakkerij
Plateelbakkerij De Roos
Productieplaats
Delft
Merk
merk op achterkant ; ROOS ; van: plateelbakkerij De Roos
Merk
Datering
circa 1690-1710
Materiaal/techniek
tinglazuuraardewerk (faience) beschilderd in kobaltblauw
Materiaal
tinglazuuraardewerk (faience) beschilderd in kobaltblauw
Afmetingen
diameter 22,7 cm ; hoogte 2,1 cm
Herkomst
1904 legaat Kunstmuseum Den Haag ; - 1904 mr. A.H.H. van der Burgh
Literatuur
Cat. Den Haag 1905, 26, nr. 101
Cat. Den Haag 1917, 31, nr. 57, afb. XV: Jansen 1950, 33 met afb.
Cat.tent. Den Haag 1958, nr. 20
Fourest 1980, 76-77, nr. 62
Lunsingh Scheurleer 1984, 270, afb. 234
Van Aken-Fehmers 2001, II, cat.nr. 83
inventarisnummer
0400092
Creditline
Kunstmuseum Den Haag