Kunstmuseum Den Haag

Snuiftabakspot

Delft, circa 1740-1764

De eivormige pot is uitgevoerd met een wijde opening die onder de rand is ingesnoerd. De cartouche op de voorzijde wordt gevormd door blad-, bloem- en lijnmotieven en bekroond door een bloemenmand. Het opschrift 'Porte Gize' geeft aan dat de pot bestemd is voor snuiftabak van tabaksblad uit Portugal. Naast rooktabak kende men immers ook snuiftabak. Onder meer onze IP gemerkte pot werd in 1893 aangekocht door het Gemeentemuseum Den Haag en zou afkomstig zijn uit een Haagse tabakswinkel van de familie Waldeck op de zuidhoek van het Buitenhof en de Halstraat. Op een exemplaar dat eveneens IP is gemerkt staat de naam vermeld van de vorige eigenaar van deze winkel, namelijk de koopman in snuiftabak Johan (Jan) Willem Bosé. Toen zijn vader die eveneens tabakshandelaar was in 1750 overleed, werd Johan eigenaar. De winkel ging in 1762 over in handen van de familie Waldeck. Er werd bepaald dat de naam Bosé van de 'posten en deuren' diende te worden verwijderd.

Snuiftabak werd in grote potten door de tabakspecialist bewaard. Dit type pot dat doorgaans een koperen deksel heeft, is meestal eivormig. De decoratie heeft dikwijls betrekking op de tabak of de tabakshandel, maar toont ook wel cartouches met de naam van de snuiftabak. Tot de meest bekende soorten snuiftabak behoren onder meer die uit Brazilië, Havanna, Marokko en St. Vincent. De talloze soorten zijn soms genummerd en verwijzen in zo'n geval naar de snuiftabak die de tabaksverkoper onder zijn eigen merk slijt. Daarvan is een voorbeeld bekend uit de bakkerij De Drie Klokken, waarop boven het tabaksnummer tevens het gekroonde wapenschild van 's-Gravenhage prijkt. Uit bakkerij De Vergulde Blompot zijn potten voor snuiftabak afkomstig met opschriften als 'rozegeur' of 'St-Omer'.

Plateelbakkerij
Plateelbakkerij De Porceleyne Schotel, eigenaar Jan Pennis [1724-1764]
Productieplaats
Delft
Merk
eigenaarsmerk op onderkant ; IP (met punt op I) van Jan Pennis (1724-1764) ; opschrift op voorzijde ; PORTE GIZE
Merk
Datering
circa 1740-1764
Materiaal/techniek
tinglazuuraardewerk (faience) beschilderd in kobaltblauw
Materiaal
tinglazuuraardewerk (faience) beschilderd in kobaltblauw
Afmetingen
hoogte 20,1 cm diameter 18,9 cm
Herkomst
1904 legaat Kunstmuseum Den Haag ; - 1904 Collectie mr. A.H.H. van der Burgh
Literatuur
Cat. Den Haag 1917, 50, nr. 148
Van Aken-Fehmers 2001, II, cat.nr. 6
inventarisnummer
0256243
Creditline
Kunstmuseum Den Haag